Jakie klocki hamulcowe wybrać – poradnik

Prawidłowe funkcjonowanie układu hamulcowego zapewnia szereg sprawnie działających podzespołów, do których należą, między innymi, klocki hamulcowe oraz tarcze. Dla zapewnienia pełni bezpieczeństwa i komfortu należy je regularnie wymieniać i kontrolować stopień zużycia. Jedynie idealne dobranie części i wysoka jakość materiałów, z jakich zostały wykonane, dadzą pewność, że hamowanie – nawet w najcięższych warunkach – zakończy się powodzeniem. W poradniku odpowiadamy na pytanie jakie klocki hamulcowe wybierać i na co zwracać uwagę przy ich wyborze i jest to kontynuacja poradnika dotyczącego układu hamulcowego w ogóle, w ramach którego pialiśmy już o tarczach hamulcowych.

Rodzaje klocków hamulcowych

Rynek części samochodowych obfituje w liczne rodzaje klocków samochodowych, wśród których należy wymienić:

1. Klocki półmetaliczne (semimetalic). Znane są głównie z rynku Stanów Zjednoczonych i – przede wszystkim- charakteryzują się dobrą wytrzymałością, długą żywotnością oraz zadowalającą akustyką. W standardowych, miejskich warunkach, gdzie osiągane prędkości nie są wysokie, a nacisk na materiał w trakcie hamowania jest niewielki, klocki te sprawdzają się bardzo dobrze. Nie zaleca się ich jednak do pojazdów, które poruszają się ze znacznie większą prędkością. Generuje to dużo wyższą temperaturę oraz tarcie, co nie jest korzystne dla półmetalicznych klocków hamulcowych, gdyż wykazują słabą termoodporność. Ponadto, nie jest wskazane, by montowano je w ciężkich samochodach, których masa przekracza 6 ton. W takich warunkach wagowych, tracą one swoje właściwości i stają się bezużyteczne. W warunkach europejskich, wspominany tonaż pojazdów może zaskakiwać, jednak na ulicach USA możliwe jest spotkanie samochodów o zbliżonej masie całkowitej. Warto również wspomnieć o składzie tego typu części, których około 50% stanowi wełna stalowa, a pozostałe elementy to proszek żelaza oraz metale kolorowe.
2. Klocki NAO. Ich nazwa pochodzi od materiału, z jakiego zostały wykonane (ang. Non Asbestos Organic). W składzie nie znajdziemy ani stali, ani też składników ciernych. Chcąc więc wskazać najbardziej ekologiczne rozwiązanie, klocki NAO będą idealnym przykładem. Tego typu produkt pojawia się coraz częściej na naszym rynku motoryzacyjnym, jednak zarówno jego źródło, jak i główny obszar zastosowania przypada na Japonię. Tamtejsi kierowcy docenili klocki NAO głównie z uwagi na dużą wytrzymałość i doznania akustyczne, określając je jako bardzo dobre. Natomiast, nieco inaczej wygląda kwestia termiczna- części te słabo spisują się przy dużych prędkościach i nadmiernym obciążeniu, więc dedykowane są przede wszystkim do mniejszych, miejskich pojazdów przemieszczających się po zatłoczonych ulicach. Nabywając je na ryku europejskim należy zachować czujność. Jeśli kierowca nie jest doświadczony w tematyce motoryzacyjnej, może nabyć klocki NAO, które w zupełności nie będą odpowiadały jego potrzebom.
3. Klocki low steel. Są to podzespoły wykonane z materiału o niskiej, bo około 30%, zawartości stali. Azbest, który jest jednym z głównych składników większości klocków hamulcowych, zastąpiony został różnego rodzaju związkami organicznymi i nieorganicznymi. W zakresie właściwości należy wskazać, że klocki low steel zużywają się dużo szybciej i, niestety, mogą również wpływać na bardziej intensywną eksploatację tarcz hamulcowych (zwłaszcza jeśli korzystamy z niskobudżetowych rozwiązań). Ważne jest jednak to, że low steel wykazują zdecydowanie lepszą odporność termiczną i wagową. W zestawieniu z nawiercanymi tarczami, nawet przy dużych prędkościach, mogą zachować swoje właściwości. Dlatego właśnie, są one najbardziej popularne wśród kierowców europejskich i stosowane zarówno w pojazdach osobowych, jak i ciężarowych.
4. Klocki hybrydowe. Już sama nazwa tego produktu uznawanego jako drugiej generacji wskazuje, że stanowią połączenie technologii NOP oraz low steel. Kluczowym materiałem w ich składzie jest ceramika i przez wielu praktyków nazywane są także klockami ceramicznymi. Ich charakterystycznymi właściwościami są: duża odporność na czynniki zewnętrzne, w tym m.in. na działanie wysokiej temperatury czy obciążenia generowane przez masę pojazdu. Producenci uznają, że w warunkach miejskich (średnie prędkości, brak gwałtownego hamowania) powinny one wystarczyć na cały okres standardowej amortyzacji pojazdu (czyli przez około 3 lata). Pozytywną cechą klocków ceramicznych jest generowanie mniejszych ilości pyłu podczas hamowania oraz gwarancja, że nie pojawią się charakterystyczne piski. Obecnie, rozwiązanie to jest wdrażane na nasz rynek przez firmę Lumag, jednak wielu producentów, zwłaszcza luksusowych, pojazdów zapowiada montowanie tych części do swoich samochodów.

Jak można zauważyć, głównym kryterium podziału klocków hamulcowych jest rodzaj materiału, z jakiego zostały wykonane. Innym, ważnym elementem decydującym o montażu określonego rozwiązania jest przeznaczenie pojazdu. Na rynku motoryzacyjnym, zwłaszcza wśród użytkowników samochodów, często używane jest określenie „klocki cywilne” oraz „klocki sportowe”. Do pierwszej grupy należą części, które zostały opisane wyżej, a więc klocki półmetaliczne, NAO, low steel i hybrydowe. Z kolei, druga grupa dedykowana jest do aut poruszających się po torze wyścigowym, a ich specyfikacja ukierunkowana jest na wytrzymałość w bardzo wysokich temperaturach (nawet do 300 stopni Celsjusza), dużą odporność na ogromne wręcz przeciążenia oraz dopasowanie do sportowych zacisków i tarcz. Czy amatorzy wyścigów samochodowych mogą sprawić sobie komplet stricte sportowych klocków hamulcowych? Oczywiście, jednak nie zaleca się ich montażu, gdyż produkt nie posiada homologacji z uwagi na brak czujnika zużycia oraz nakładek antypoślizgowych (tzw. shimów).

Kiedy wymienić klocki hamulcowe?

Niezależnie od rodzaju wybranych klocków, konieczne jest by pamiętać, że podobnie jak tarcze czy sprzęgło, również i one ulegają zużyciu. Zatem, ważne jest, aby kontrolować ich stan nie tylko przy okazji okresowych przeglądów, ale robić to prewencyjnie częściej. Generalną zasadą, jaką należy przyjąć, jest to, że jeśli pomiar grubości klocków wskazuje na mniej niż 1,5 mm, powinny być wymienione. W związku z tym, nie należy się sugerować wyłącznie zalecaniami związanymi z liczbą przejechanych kilometrów, ponieważ nie stanowią one obiektywnego wyznacznika. Kierowca, który prowadzi samochód w sposób spokojny, unikając przy tym gwałtownego hamowania, może przejechać na klockach hamulcowych zdecydowanie więcej kilometrów niż użytkownik pojazdu przemieszczający się z dużymi prędkościami i hamujący o wiele agresywniej.

Normatywne zużycie klocków jest ważną kwestią, ale oprócz tego należy pamiętać o wielu czynnikach zewnętrznych, które powodują konieczność ich wymiany. Najczęściej, przytaczane są: słaba jakość wykonania, niepoprawne działanie innych podzespołów układu hamulcowego czy- chociażby- deformacja ich powierzchni. Wszystko to wpływa nie tylko na bezpieczeństwo (kluczowa kwestia), ale również na komfort jazdy. Paradoksem jest także to, że podobnie jak w przypadku tarcz hamulcowych, dłuższy postój samochodu (kilka tygodni, miesięcy) oddziałuje negatywnie na klocki hamulcowe. W związku z tym, warto na bieżąco kontrolować ich stan i obserwować „zachowanie pojazdu” w trakcie hamowania.

Jak wymienić klocki hamulcowe?

Jeśli okaże się, że nasz pojazd wymaga wymiany klocków hamulcowych, nie powinniśmy zwlekać. Jest to podyktowane głównie bezpieczeństwem przemieszczania się i komfortem jazdy. Jeżeli nie posiadamy wiedzy mechanicznej ani też odpowiedniego zaplecza, wskazane będzie zlecenie wymiany zaufanemu mechanikowi, który- w większości przypadków- samodzielnie kupi niezbędne części i sprawdzi cały układ hamulcowy. Możliwa jest także wymiana klocków we własnym zakresie w przydomowym warsztacie, co- jak się często okazuje- nie jest trudne i wymaga jedynie podstawowych zdolności manualnych oraz dostępu do narzędzi. Oto kilka wskazówek jak samodzielnie dokonać wymiany klocków hamulcowych:

1. Na początku należy zabezpieczyć pojazd przed przemieszczaniem się, nie używając do tego hamulca, a następnie poluzować koło, którego wymiana dotyczy i podobnie jak w przypadku wymiany opon podnieść pojazd lewarkiem. W efekcie należy całkowicie zdjąć koło.
2. Kolejnym etapem jest demontaż zacisku hamulcowego – śruby umożliwiające jego ściągnięcie umieszczone są od strony nadkola. Ważne, by mieć świadomość, że w większości przypadków będą one mocno zapieczone. Zatem, przyda się użycie WD- 40 lub innego, analogicznego produktu. Zdjęty zacisk odkładamy na bok w taki sposób, by nie obciążał przewodu hamulcowego. Tu należy się zatrzymać, by dostosować zacisk do nowego klocka, który będzie odpowiednio grubszy. W tym celu powinno się cofnąć tłoczek znajdujący się w zdjętym elemencie.
3. Następnie, należy zdjąć zawleczki trzymające stary pad oraz sam pad i papierem ściernym oczyścić jego miejsce z pyłu i zabrudzeń. Można w tym celu użyć wspomnianego WD- 40.
4. Czwarty etap to montaż nowych klocków hamulcowych oraz założenie zacisku w odwrotnej kolejności niż go ściągaliśmy. Pamiętajmy o śrubach utrzymujących go we właściwej płaszczyźnie. Kolejno przykręcamy koło i ściągamy pojazd z podnośnika.

Wykonanie wskazanych czynności to jednak nie koniec pracy. Po umieszczeniu pojazdu na podłożu należy do niego wsiąść i kilkukrotnie nacisnąć pedał hamulca do momentu, aż zrobi się on twardy (zagwarantuje to odpowiednie dopasowanie tłoczka). W nowszych samochodach konieczne będzie dostrojenie komputera do nowej części, co może wymagać przejechania kilku metrów. Niezwykle ważne jest to, aby przez około 300 – 500 kilometrów po wymianie klocków nie wykonywać gwałtownego hamowania. Materiał musi się bowiem odpowiednio dopasować, a samego kierowcę może zaskoczyć „ostrość” wykonywanego manewru.

Jak wybrać klocki hamulcowe?

Wybierając klocki hamulcowe powinniśmy się głównie kierować ich jakością oraz stylem jazdy. Nieuzasadnione jest, w przypadku tego typu części, przyjmowanie kryterium niskiego budżetu. Jeśli nie mamy odpowiedniej wiedzy w tym zakresie, możemy poprosić o pomoc mechanika lub skorzystać z rankingów wiodących portali internetowych. Od lat, na europejskim rynku motoryzacyjnym, wiodącymi producentami klocków oraz wielu innych podzespołów samochodowych są takie firmy jak: Kamoka, TRW, Bosch czy Brembo. Na licznych forach internetowych można znaleźć również pozytywne opinie na temat marki Denckermann, Febi czy Denso. Dobrym wyborem jest skorzystanie także z konfiguratora części – wskazując model oraz wersję pojazdu, uzyskamy informację na temat kompatybilnych kloców hamulcowych i innych niezbędnych do wymiany podzespołów. Warto też pamiętać o systematycznej konserwacji układu hamulcowego.