Wśród wielu elementów konstrukcyjnych samochodu istnieją takie, które wpływają nie tylko na komfort, ale przede wszystkim na bezpieczeństwo jazdy. W związku z tym, konieczne jest posiadanie nie tylko ogólnej, ale w niektórych przypadkach nawet szczegółowej wiedzy zarówno w temacie ich umiejscowienia w aucie, jak i samej ich instalacji. Przykładem może być oświetlenie samochodu. Chociaż sprawa wydaje się oczywista, wielu kierowców nadal ma problem z włączeniem świateł czy – w razie awarii – dobraniem właściwego modelu żarówki lub jej wymianą.
Litera prawa
Należy wspomnieć, że w Polsce prawo nie wskazuje na konieczność posiadania zapasowych żarówek w samochodzie. Jednak, pragmatyzm nakazuje ich zakup. Z kolei, jeśli wybieramy się w podróż poza granicę naszego kraju, należy mieć na uwadze, że niektórzy nasi sąsiedzi wymagają dodatkowego kompletu.
Rodzaj oświetlenia
Generalny podział, jakiego można dokonać, jest dychotomiczny i wyróżnia oświetlenie wewnętrzne i zewnętrzne. Pierwszy rodzaj obejmuje światła wnętrza kabiny, schowków oraz bagażników. Zaleca się, aby w trakcie jazdy (szczególnie wieczorem lub w nocy) światła te były wyłączone z uwagi na poblask, jakie dają na szybie. Może ograniczać to w znaczny sposób widoczność. Większość kierowców wskazuje na to, by były one ustawione w pozycji automatycznej względem otwarcia lub zamknięcia drzwi.
Światła zewnętrzne, natomiast, to wszelkie te, które gwarantują naszą widoczność w czasie jazdy. Pełnią one nie tylko rolę zaznaczającą obecność na drodze, ale również oświetlają najbliższe otoczenie. Spośród nich wyróżniamy:
- Światła mijania. Są najczęściej stosowane do jazdy zarówno w ciągu dnia, jak i w nocy. W większości pojazdów ich oznaczenie jest analogiczne. Działają na zasadzie asymetrii, co oznacza, że prawa część jezdni oświetlana jest lepiej. Zarówno takie rozwiązanie, jak i możliwość ustawienia ich wysokości mają wpływać na zminimalizowanie oślepiania kierowców jadących z naprzeciwka. Powinny być białej barwy.
- Światła drogowe, zwane również „długimi”. Możemy ich użyć, gdy z uwagi na warunki, jakie panują na drodze, zasięg oraz zakres świateł mijania nie jest wystarczający. Należy jednak pamiętać, aby za ich pomocą nie oślepić innych użytkowników drogi (pieszych, kierowców). Ich barwa powinna być biała.
- Kierunkowskazy. Przez wielu kierowców uznawane są za najważniejsze światła w pojeździe, ponieważ informują pozostałych użytkowników drogi o kierunku jazdy. Ponadto, pełnią też funkcję świateł awaryjnych. Według norm europejskich, muszą mieć kolor pomarańczowy.
- Światła awaryjne. Jak wspomniano, ich funkcję spełniają kierunkowskazy, jednak są one aktywowane za pomocą czerwonego przycisku oznaczonego trójkątem. Kierowca powinien z nich korzystać w razie awarii pojazdu. Współcześnie, wielu kierowców za ich pomocą informuje także o zatorze drogowym.
- Światła pozycyjne, zwane inaczej postojowymi. Są zdecydowanie słabsze od świateł dziennych. Ich głównym zadaniem jest zaznaczenie obecności pojazdu w trakcie postoju na jezdni. Powinny być białej barwy.
- Światła hamowania. Umiejscowione są w tylnej części pojazdu i obowiązkowo mają kolor czerwony. W podstawowej wersji znajdują się w środkowej pozycji klapy bagażnika, jednak warto wiedzieć, że są także samochody wyposażone w listwę sygnalizującą hamowanie, zamontowaną w górnej lub dolnej części tylnej szyby.
- Światła cofania. Są one białej barwy i podobnie jak światła hamowania, umiejscowione są jedynie w tylnej części pojazdu. Informują o zamiarze cofania samochodu. Ich włączenie następuje automatycznie po wyborze biegu wstecznego.
- Światła przeciwmgielne. Znajdują się zarówno w przedniej, jak i tylnej części pojazdu. Mają za zadanie oświetlenie drogi w warunkach dużego natężenia mgły.
- Światła obrysowe. Pełnią funkcję stricte wizualną. W samochodach osobowych stosowane są raczej rzadko (zdecydowanie częściej w pojazdach ciężarowych).
Nadto konieczne jest, aby pamiętać o oświetleniu tablicy rejestracyjnej. W czasie jazdy musi ona pozostać czytelna i odpowiednio zaznaczona, aby policja lub inne służby nie miały problemów z jej odczytaniem.
Dobór żarówek
Generalną zasadą jest to, że użytkownik pojazdu powinien sugerować się zaleceniami producenta w zakresie zakupu żarówek. Może jednak stać się tak, że lampy w samochodzie zostały wymienione i technologia w nich zastosowana jest inna niż fabryczna. Wyróżnia się:
- Żarówki halogenowe. Są one najbardziej popularne i stosowane w większości pojazdów. Ich najczęstsze oznaczenia to: H1, H2, H3, H4 oraz H7, a w przypadku świateł stopu czy kierunkowskazów- W, P, R.
- Żarówki ksenonowe. Stosowane są w nowszych pojazdach. Ich oznaczenia to D1S- D4S oraz D1R- D4R.
Dodatkowo, można wyróżnić żarówki cokołowe oraz bezcokołowe. Jest to związane ze sposobem montażu do gniazda. Pierwsze z nich mają obwódkę ułatwiającą montaż, drugie, natomiast, instalowane są na zasadzie wsunięcia.
Wybór żarówek, w pierwszej kolejności, będzie zależał od technologii lamp, jakie zamontowane są w naszym samochodzie. Zwolennicy standardowych rozwiązań (halogeny) wskazują głównie na łatwość wymiany żarówki i przystępną cenę. Są one, właściwie, dostępne na większości stacji benzynowych. Z kolei, entuzjaści ksenonów uważają, że dają one duże lepsze efekty świetlne, zmniejszając oślepienie pojazdów jadących z naprzeciwka oraz w mniejszym stopniu męczą oczy kierowcy. Wydaje się, że podstawową wartością, na jaką powinniśmy zwrócić uwagę, jest liczba lumenów, czyli ilość światła emitowanego przez określone źródło. Można uznać, że ta jednostka zastępuje współcześnie waty (W) określające moc żarówki. Innym aspektem jest także cena produktu. Bez wątpienia, halogeny są zdecydowanie tańsze od ksenonów, których ceny mogą- w przypadku niektórych producentów- sięgać nawet kilkuset złotych za sztukę
Odnosząc się jednak do specjalistycznej wiedzy opartej na testach, portal motoryzacyjny Nocar.pl wskazuje, że zdecydowanymi liderami klasyki (żarówki halogenowe) są: Philips– głównie linia Racing Vision, Osram z linią Cool Blue, Night Breaker oraz Tungsram. W zakresie bardziej zaawansowanej technologii (ksenony), magazyn Auto Bild jako lidera wskazuje firmę Osram z linią Xenarc.
Poza wyborem żarówek niezbędne wydaje się, aby zadbać o stan świateł samochodu. Nie mogą być one brudne czy też zakryte. W przypadku awarii któregoś z nich powinniśmy niezwłocznie zatrzymać się na najbliższej stacji benzynowej lub parkingu i dokonać wymiany.