Olej silnikowy – znaczenie, wymiana, wybór, ranking – kompletny poradnik

Użytkując samochód osobowy trzeba zdawać sobie sprawę z kilku ważnych spraw. Jedną z podstawowych kwestii jest wymiana części eksploatacyjnych. Określenie to należy rozumieć szeroko, również biorąc pod uwagę oleje i inne płyny, jakie znajdują się w różnych częściach samochodu. Dlaczego jest to takie ważne? Większość z nich, dzięki swoim właściwościom (skład chemiczny, płynność, lepkość itp.), zapewnia poprawne działanie podzespołów samochodu. Z czasem jednak, poddane czynnikom zewnętrznym (temperatura, ciśnienie itp.), tracą swoje charakterystyczne cechy. Jednym z podstawowych płynów jest olej silnikowy. Zyskuje on na znaczeniu głównie za sprawą swojej obecności w „sercu samochodu”, jakim jest jednostka napędowa.

Co warto wymienić przy okazji zmiany oleju silnikowego?

To pytanie zadawane jest przez większość kierowców. Oczywiście, teoria wskazuje na to, że powinniśmy zwrócić uwagę również na filtr oleju, którego rolą jest oczyszczenie cieczy ze zbędnych zanieczyszczeń (przypominamy, że o wszystkich filtrach pisaliśmy już TUTAJ). To jednak tylko część praktyki, jaka powinna stać się zwyczajem każdego właściciela pojazdu. Jak wskazują specjaliści zaleca się, by tego typu zabieg obejmowały wszystkie podstawowe części eksploatacyjne, takie jak: filtr powietrza i oleju oraz kontrolę innych podzespołów samochodu. Warto też zwrócić uwagę na ilość płynu chłodzącego, stan wężyków pod maską auta, a nadto na szczelność układów związanych z silnikiem. Ważne jest również, by wymienić uszczelkę korka oleju. Wbrew pozorom, czynności te nie pociągają za sobą dużych kosztów, a ich wykonanie może znacznie przyczynić się do długotrwałości użytkowania samochodu i braku awarii.

Jak samodzielnie wymienić olej silnikowy?

Wymiana oleju silnikowego zwykle odbywa się poza ingerencją użytkownika samochodu. Najłatwiejszym sposobem jest, bowiem, oddanie pojazdu do zaufanego warsztatu i odebranie go po kilku godzinach. Jeśli jednak chcielibyśmy zrobić to w domowym zaciszu i dysponujemy chociaż podstawowym zapleczem warsztatowym, może okazać się to bardzo łatwe. Oto krótka instrukcja przedstawiająca, w jaki sposób samodzielnie wymienić olej silnikowy:

1. Kontrola części. Zanim zabierzemy się do pracy, należy sprawdzić, jaki filtr oleju pasuje do naszego pojazdu oraz który olej jest do niego przeznaczony, a następnie zakupić wskazane rzeczy np. w https://superparts.pl
2. Rozgrzanie samochodu. Specjaliści z serwisu Euromaster sugerują, by auto było rozgrzane. Proponują w tym zakresie krótką przejażdżkę: ~ 10 km.
3. Odkręcenie korka spustowego oleju i spuszczenie zużytego oleju. Korek, w większości pojazdów, znajduje się w dolnej części pod komorą silnika. Powinien być on oznaczony grafiką analogiczną do wskazówki oleju na desce rozdzielczej. Ważne! Upuszczając stary olej silnikowy należy zwrócić uwagę na jego konsystencję, barwę oraz zapach. Może być to istotna wskazówka w zakresie poprawności działania silnika.
4. Sprawdzenie i wymiana filtru powietrza. Kontrola jest zdecydowanie wskazana. Jeśli jego stan pozostawia sporo do życzenia, zaleca się zamontowanie nowego filtra. Jego koszt nie powinien być wyższy niż około 50 złotych.
5. Założenie nowej uszczelki korka oleju i jego zakręcenie. Oczywiście, możliwe jest skorzystanie z poprzedniej uszczelki. Pamiętajmy jednak, że może nie odznaczać się ona odpowiednią szczelnością. Koszty kompletu zamienników (korek, uszczelka) to około 30 złotych.
6. Wlanie oleju do komory silnika. Ważne jest, aby jego ilość nie była nadmierna. Przyjmuje się, że jeśli producent samochodu zaleca 5 litrów oleju, powinno się wlać między 4,5- 4,75 l.
7. Oczyszczenie bagnetu i sprawdzenie ilości oleju. Istotne jest, by oczyszczenie bagnetu odbyło się w odpowiedni sposób, czyli przy użyciu materiału niepozostawiającego na nim drobinek włókien i innych zanieczyszczeń. Jeśli po kontroli okaże się, że ilość oleju jest niewystarczająca, należy go uzupełnić.
8. Włączenie silnika i ponowne sprawdzenie poziomu oleju po jego wyłączeniu. Powinniśmy pozwolić, by olej mógł „pracować” w komorze silnika. Następnie, należy skontrolować jego ilość i uzupełnić, jeśli to konieczne.
9. Podłączenie samochodu pod komputer diagnostyczny. Jest to zalecane głównie w nowszych samochodach, które mają ustawiony tzw. interwał serwisowy- komunikat o konieczność dokonania serwisu. Należy ponownie go zaprogramować na określoną liczbę kilometrów.

Jak często wymieniać olej silnikowy?

Poszukując odpowiedzi na to pytanie, najlepszą wydaje się być – „to zależy”. Jest ona nie tylko najbardziej trafna, ale również prawdziwa. Olej silnikowy w naszym samochodzie wpływa na szereg procesów, takich jak:

• ochronę przed korozją,
• zmniejszenie tarcia między elementami,
• zmniejszenie oporów silnika,
• chłodzenie poszczególnych elementów.

To jedynie kilka cech, które uwypuklają jego istotne znaczenie w procesie pracy silnika. Częstotliwość wymiany oleju będzie uzależniona od kilku zmiennych:

• rodzaj jednostki napędowej: benzyna, diesel, LPG,
• stan silnika,
• styl jazdy kierowcy oraz warunki, w jakich pojazd jest eksploatowany,
• jakość olejów i podzespołów, z których korzystamy.

Generalnie, zalecenia producentów (zwłaszcza nowych samochodów) są takie, że wymiany oleju powinniśmy dokonywać średnio co około 15- 20 tysięcy kilometrów. Mechanicy jednak wskazują, że przebieg 15 tysięcy kilometrów jest zdecydowanie górną granicą. W przypadku używanych, kilkuletnich pojazdów wynosi ona jednak 10 tysięcy km. Niezależnie od przejechanych kilometrów, wymiana oleju powinna być wykonywana przynajmniej raz w roku.

Na szczególną uwagę zasługują pojazdy z instalacją LPG. W tym przypadku, wymiana oleju silnikowego powinna być częstsza z uwagi na kilka parametrów:

• temperatura spalania gazu jest zdecydowanie wyższa niż w przypadku benzyny czy oleju napędowego;
• LPG spala się wolniej niż benzyna czy diesel, zatem w silniku dłużej panuje wyższa temperatura, która wpływa negatywnie na substancje antykorozyjne zawarte w oleju.

Niezależnie od przebiegu pojazdu czy innych wskazanych czynników, każdy kierowca powinien obserwować swój pojazd w trakcie eksploatacji. Jeśli użytkownik zauważy objawy budzące jego wątpliwości (nadmierne szarpanie, dymienie, zbyt małe lub za duże spalanie) powinien samodzielnie skontrolować ilość oleju w komorze silnika lub udać się do mechanika.

Dlaczego olej silnikowy jest tak ważny?

Odpowiadając na to pytanie, można posłużyć się porównaniem oleju do kolagenu zawartego w ludzkich stawach. Jeśli jego jakość lub ilość będzie wątpliwa, jesteśmy narażeni na znaczny ból, a w końcu na unieruchomienie. Podobnie jest z olejem i silnikiem. Jego właściwości wpływają na ograniczanie tarcia między elementami mechanicznymi, obniżenie temperatury oraz poprawny mechanizm silnika. Dzięki dodatkom antykorozyjnym, wnętrze silnika nie jest narażone na rdzę. Również jest to substancja, która pozwala zdiagnozować wiele usterek pojazdu. Jej nadmierne zużycie wskazuje na problemy z uszczelnieniem silnika, „przepalony” zapach może być oznaką zbyt wysokiej temperatury generowanej w komorze, natomiast zmiana kolorystyki na czarną może być wywołana pojawieniem się zanieczyszczeń w silniku. Dlatego właśnie, obok płynu hamulcowego czy chłodzącego, olej silnikowy pełni kluczową rolę w konstrukcji pojazdu. Jego brak, zła jakość czy nieprawidłowy dobór przekładają się na wadliwe funkcjonowanie jednostki napędowej, a w konsekwencji na zatarcie silnika.

Jaki sprzęt jest niezbędny do samodzielnej wymiany oleju?

Oczywistym jest to, że wymiany oleju możemy dokonać w przydomowym warsztacie. Co jednak będzie nam potrzebne? Bezspornie, jeśli nie posiadamy garażu z kanałem, ważnym narzędziem jest podnośnik samochodowy. Kolejnym niezbędnym przedmiotem może okazać się klucz do filtra oleju, a także klucz wspomagający odkręcenie korka misy olejowej. Pamiętać należy, że w trakcie działania silnika powstaje w misie olejowej ciśnienie, które może powodować jego zassanie. Dodatkowym przedmiotem, jaki może być przydatny, jest lampa warsztatowa umożliwiająca kontrolę całego silnika oraz czyściwo w postaci niemechacącej ścierki. Ważne jest to, aby dokonując samodzielnie wymiany, zachować umiar w zakresie dokręcania filtra oleju czy korka misy. Przyłożenie do tego nadmiaru siły może spowodować zerwanie gwintów.

Warto także wspomnieć, że zużyty olej musi być w odpowiedni sposób zutylizowany. Zgodnie z obowiązującym prawem powinien być przekazany firmie świadczącej usługi w tym zakresie.

Rodzaje olejów samochodowych

Na półkach sklepowych można znaleźć wiele rodzajów oleju silnikowego. Różnią się one oznaczeniem, ceną, firmą oraz pojemnością. Zapewne, wielu kierowców zastanawia się, dlaczego 5 litrów analogicznego oleju zdecydowanie odbiega od siebie ceną. Ma to związek nie tylko z jego składem chemicznym, ale również ze sposobem produkcji. Generalnie, wyróżnia się w tym zakresie 3 klasyfikacje:

Klasyfikacja według lepkości.

W tym aspekcie wskazuje się na 6 klas zimowych oznaczone liczbą i literą „W” od 0W do 25W oraz 8 klas letnich- od 8 do 60. Pierwsza z nich informuje o:

• maksymalnej lepkości w minimalnej temperaturze,
• minimalnej lepkości w temperaturze do 100 stopni Celsjusza.

Klasa letnia, natomiast, wskazuje na:

• minimalną i maksymalną lepkość w temperaturze 100 stopni Celsjusza,
• minimalną lepkość w temperaturze 150 stopni Celsjusza i ciśnieniu równym 10⁶

Biorąc pod uwagę tę klasyfikację, zazwyczaj kupowane są oleje całoroczne, których oznaczenia są połączeniem wskazanych parametrów, np. 0W20 czy 5W40.

Klasyfikacja według API.

W tym wypadku, kryterium podziału jest jednostka napędowa. Zatem, jeśli chodzi o silniki benzynowe, olej będzie miał oznaczenie „S”, a silników wysokoprężnych- „C”. Kolejno, umieszczona jest cyfra, wskazująca na podnormę. Aktualnie, obowiązujące to „SN” oraz „CJ- 4”.

Klasyfikacja Międzynarodowego Komitetu Standardów i Aprobat Środków Smarnych.

Obecne oznaczenie to „GF- 5”, które zakłada wskazanie stopnia smarności oleju. W planach jest wprowadzenie standardu „GF- 6”

Dodatkową klasyfikacją jest podział olejów na:

1. Oleje syntetyczne. Zdecydowanie najbardziej popularne z uwagi na zmniejszenie zużycia paliwa i tarcia w komorze silnika. Są też bardziej odporne na ciśnienie i temperatury. W większości nowych pojazdów stosuje się właśnie takie oleje.
2. Oleje półsyntetyczne. Jest to idealny kompromis między jakością a ceną. Przy jakości zbliżonej do olejów syntetycznych, są one zdecydowanie tańsze.
3. Oleje mineralne. Obecnie, są coraz mniej popularne. Stosuje się je głównie w przypadku starszych samochodów i pobierania oleju przez silnik. Większość mechaników zaleca jednak skorzystanie z olejów syntetycznych.

Ranking olejów- jaki najlepiej wybrać?

Wybór oleju powinien być podyktowany głównie zaleceniami producenta pojazdu. Nie należy, w tym przypadku, oszczędzać pieniędzy. Dobra jakość smarowidła to nie tylko dłuższa żywotność silnika, ale też komfort i bezpieczeństwo jazdy. Jeśli posiadamy nowe auto, sprawę możemy oddać w ręce autoryzowanych serwisantów. Jeśli, natomiast, chcemy dokonać wymiany na własną rękę, dobrze będzie zapoznać się z rankingiem olejów.

Według czytelników portalu „Wybór kierowców”, największą popularnością cieszą się oleje firmy MOTUL, zapewniając niezawodną jazdę oraz idealny kompromis jakości do ceny. Kolejno, kierowcy wybrali angielską markę VALVOLINE wskazując, że zwłaszcza w przypadku starszych samochodów, przy użyciu tych olejów, odnotowuje się najlepszą pracę silnika. Na trzecim miejscu, według opinii dealerów samochodowych (teardeal.pl), plasuje się olej LIQUI MOLY i jego linia Synthoil Longtime oraz CASTROL Edge Supercar Titanium. Wskazane marki to, bezapelacyjnie, najlepsze rozwiązanie dla każdego samochodu.

Jaki olej najbardziej się opłaca?

Odpowiedź na to pytanie wydaje się jednoznaczna- najbardziej opłaca się wybrać możliwie najlepszy olej silnikowy, który zapewni to bezpieczeństwo jednostki napędowej. Skupiając się jednak stricte na cenie produktu, warto kupować największe dostępne detalicznie pojemności oleju. Prym wiodą 5- litrowe opakowania, które również cenowo kreują się bardzo atrakcyjnie. Ponadto ważne jest, by produkt był z pewnego źródła. Niestety, zdarza się także podrabianie płynnych produktów samochodowych. Nawet jeśli, według specyfikacji, 5 litrów to zdecydowanie za dużo, każdy kierowca powinien mieć pewną ilość oleju w bagażniku, zwłaszcza wybierając się w wakacyjną podróż czy planując dłuższy wyjazd.